Chyba każdy rodzic zgodzi się z tym, że warto czytać dzieciom.

We współczesnym świecie jednak wcale nie jest to takie proste…. Rodzice tak bardzo zaabsorbowani są pracą zawodową oraz obowiązkami domowymi, że coraz mniej czasu poświęcają na wspólną zabawę z dzieckiem. Dzieci z kolei coraz więcej czasu spędzają przed telewizorami, komputerami czy tabletami, a książki traktowane są jak „przeżytek”.

Jednak to od nas – dorosłych zależy czy zaszczepimy w dziecku miłość do czytania, czy nauczymy dziecko sięgać po lekturę spontanicznie, bez przymusu.

Warto zdać sobie najpierw sprawę ze wszystkich pozytywnych aspektów jakie płyną ze wspólnego, codziennego czytania, ponieważ taka aktywność to zdecydowanie coś więcej niż tylko forma przyjemnego spędzenia czasu.

Badania potwierdzają, że głośne czytanie dziecku wszechstronnie oddziałuje na jego rozwój, a mianowicie:

Zaspokaja jego potrzeby emocjonalne: miłości, uwagi, stymulacji

Buduje mocną więź pomiędzy rodzicem i dzieckiem

Wspiera rozwój psychiczny dziecka

Wzmacnia poczucie własnej wartości

Uczy poprawnego języka, rozwija zasób słów, daje swobodę w mówieniu

Ćwiczy pamięć

Uczy samodzielnego myślenia: logicznego, przyczynowo-skutkowego, krytycznego

Rozwija wyobraźnię oraz kreatywność

Poprawia koncentrację

Przygotowuje do samodzielnego czytania i pisania

Przynosi ogromną wiedzę ogólną, daje dostęp do informacji na każdy temat

Ułatwia naukę i pomaga odnieść sukces w szkole

Uczy odróżniania dobra od zła, rozwija wrażliwość moralną

Pozwala się wyciszyć, odprężyć i zrelaksować, co dobrze wpływa na jakość snu

Kształtuje na całe życie nawyk czytania i poszerzania wiedzy

Daje wsparcie w zmaganiu z różnymi problemami (bajki terapeutyczne)

Jak widzimy zalet wspólnego czytania jest naprawdę wiele! Kiedy zatem warto zacząć czytać dziecku? Każdy moment jest dobry, aby zacząć to robić, a im wcześniej tym lepiej.

Warto rozpocząć tę czynność już w okresie prenatalnym. Stwierdzono, że w trzecim trymestrze ciąży dziecko reaguje na bodźce dźwiękowe. Zaczyna słyszeć zarówno dźwięki płynące z ciała mamy (np. bicie jej serca) oraz dźwięki docierające do niego z zewnątrz (np. głosy rodziców, muzykę itp.). Od tego momentu dziecko tworzy wzorzec prawidłowej mowy. Gdy dziecko przychodzi na świat doskonale zna już głos mamy i taty, kojarzy też dźwięki oraz czytane mu wiersze lub bajki. Dlatego ważne jest, by po urodzeniu się dziecka czytać mu jeszcze więcej. Oczywiście niemowlak nie zrozumie treści słyszanej bajki ani jej fabuły, jednak w ten sposób uczy się rozumieć mowę (czyli tworzy tzw. słownik bierny) oraz rozwija słuch. Ta prawidłowość związana jest z kolejnością dojrzewania poszczególnych ośrodków w mózgu odpowiedzialnych za rozumienie oraz artykułowanie mowy. Nauka mowy rozpoczyna się, więc tak naprawdę od momentu, kiedy niemowlę zaczyna być otaczane mową. Czytanie pozwala dziecku poznawać poprawną mowę, z odpowiednim akcentem, rytmem i melodią. W późniejszym wieku rozwija słownictwo dziecka oraz uczy prawidłowej budowy zdań i pytań.

Przy wyborze lektury dla najmłodszych należy zwrócić uwagę, aby książka była:

– estetyczna

– bez błędów merytorycznych i językowych

– miała prosty, zrozumiały przekaz

– interesujące ilustracje

Dobrze jest, gdy w treści książeczki dla kilkumiesięcznego malucha znajdują się wyrazy dźwiękonaśladowcze, które zachęcają dziecko do ich powtarzania (np.: kap, kap, miau, miau, ko, ko). Jest to niezwykle ważny aspekt rozwoju mowy.

Wiersze i rymowanki z kolei ułatwiają dziecku szybko i łatwo zapamiętać słowa. Podczas czytania przez nas książki należy starać się obserwować dziecko oraz odpowiadać na jego reakcje, zadawać mu pytania dotyczące czytanej treści lub ilustracji, ćwiczyć gest wskazywania palcem oraz opowiadać co widzimy na obrazkach. W książeczkach dla dzieci zdania powinny być proste, zrozumiałe i krótkie, by dziecko mogło obyć się z poprawnie zbudowanymi zdaniami i zwrotami. Każde dziecko niezależnie od wieku powinno mieć codzienny kontakt z książką, a obok każdego dziecka powinien być dorosły, który poczyta mu w ciągu dnia lub przed snem. Czytanie dzieciom z pewnością przynosi korzyści natychmiastowe, ale także zaprocentuje w przyszłości.

Wszyscy chcemy, aby nasze dzieci wyrosły na mądrych, dobrych i szczęśliwych ludzi. Czytanie książek jest zatem jedną z pierwszych inwestycji w jego wszechstronny rozwój. Właśnie dlatego naprawdę warto dołożyć wszelkich starań, aby książka towarzyszyła naszemu dziecku już od pierwszych dni, na każdym etapie jego życia.

Autor: Weronika Pańczyk

Logopeda w szkole Polak Mały